Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009

Η ιστορία πίσω από τις ατάκες.

Ατάκες που λέμε σχεδόν καθημερινά... Ποια είναι όμως η ιστορία τους?


Το ζευγαράκι της Αγίας-Παρασκευής

Η συγκεκριμένη ατάκα βασίζεται στην ιστορία του Θάνου και της Παγώνας, που ζούσαν στην παλιά περιοχή της Αγίας Παρασκευής, κοντά στο Θησείο. Το ανδρόγυνο δημιουργούσε την εικόνα ενός πολύ αρμονικού ζευγαριού, πρότυπο προς μίμηση. Όλοι ήθελαν να τους μοιάσουν. Μόνο που κάποια στιγμή το ψέμα φάνηκε και έτσι ο μύθος κατέρρευσε. Ήταν πολύ καλό αυτό που φαινόταν ότι συνέβαινε, για να ήταν αληθινό. Η αλήθεια ήταν πως, ενώ η κοπέλα ξυλοφορτωνόταν κάθε βράδυ, το πρωί το ζευγάρι κυκλοφορούσε μέσα στις γλύκες για να ξεγελάει τον κόσμο.
Η έννοια του συγκεκριμένου όρου, αναφέρεται σε ένα ζευγάρι που υποκρίνεται πως είναι δεμένο και αγαπημένο, εξαιτίας κάποιου κοινού συμφέροντος (οικονομικοί λόγοι, κοινωνική καταξίωση, κλπ). To ζευγάρι προσπαθεί να περάσει την εικόνα μιας υποτιθέμενης αρμονικής σχέσης.


Εχει μπάρμπα στην Κορώνη

Η παροιμία αυτή βγήκε από την γειτονική πολιτεία της Μεθώνης, την Κορώνη, που κι αυτή είχε μεγάλο πλούτο και δύναμη. Είναι γνωστό πως γενικός διοικητής του Μωριά, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν ο πασάς της Τριπολιτσάς.
Όλοι οι τοπικοί διοικητές, οι μπέηδες των άλλων πόλεων, ήταν πιο κάτω από αυτόν.
Ο μόνος που αποτελούσε εξαίρεση ήταν ο μπέης της Κορώνης, γιατί, σύμφωνα με απαράβατο έθιμο, στην Κορώνη έστελναν για μπέη ένα στενό συγγενή του Σουλτάνου.
Έτσι ο μπέης της Κορώνης, διοικητικά, υπάγονταν βέβαια στον πασά της Τριπολιτσάς, ουσιαστικά όμως τον επηρέαζε σημαντικά και δεν τολμούσε ο πασάς να του αρνηθεί κανένα ρουσφέτι.
Όποιος λοιπόν είχε καμία σοβαρή υπόθεση στην Τρίπολη ή είχε κανένα άλλο ζήτημα, που επρόκειτο να λυθεί από τον πασά της Τριπολιτσάς και τύχαινε να συγγενεύει με κανένα Κορωναίο προύχοντα, κατέφευγε σ’αυτόν, εκείνος μεσίτευε στον μπέη της Κορώνης, με την προσφορά, βέβαια, πλούσιων δώρων.
Ο μπέης της Κορώνης έδινε τότε ένα σημείωμα για τον πασά της Τριπολιτσάς και η δουλειά τις περισσότερες φορές τελείωνε.
Την έκφραση αυτή τη μεταχειριζόμαστε για εκείνον που έχει μεγάλα μέσα και πολλά χρήματα και καταφέρνει τις δουλίτσες του.


... αυγά σου καθαρίζουν και γελάς;

Κάθε 15 Μαίου, οι Ρωμαίοι τιμούσαν τους θεούς Αφροδίτη και Διόνυσο, βγαίνοντας στις πλατείες με σκοπό να αλληλοχτυπηθούν με αυγά μελάτα! Χιλιάδες αυγά πετιόντουσαν εκείνη τη μέρα, όπου τα πάντα γινόταν χάλια. Ο κόσμος δε, το απολάμβανε γελώντας ακατάπαυστα.
Στη γιορτή αυτή μπορούσαν να πάρουν μέρος οι πάντες. Γι' αυτό και έβλεπε κανείς μέσα στο πλήθος, δεσποινίδες, στρατηγούς και πολλές φορές και τον ίδιο τον αυτοκράτορα (Θερμός θιασώτης, του αβγοπόλεμου ήταν ο Νέρωνας, που δεν περίμενε τη συγκεκριμένη μέρα του εθίμου για να κάνει αβγοπρόσωπους τους αξιωματικούς του). Η γιορτή αυτή, πραγματοποιείτο και στο Βυζάντιο, αλλά για αρκετά μικρό χρονικό διάστημα.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως, παρόλο που ο αβγοπόλεμος διαρκούσε μία μέρα, τα γέλια εξακολουθούσαν για αρκετές βδομάδες. Γι' αυτό και όταν αναφέρουμε τον όρο, αναφερόμαστε σε κάποιον που κατά τη γνώμη μας, γελάει αναίτια.


Κουτσοί στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα

Στα 1830, σ' ένα χωριουδάκι της Κυνουρίας, στο Άστρος, παρουσιάστηκε ένας περίεργος άνθρωπος, που άρχισε να διαδίδει επίμονα ότι ήταν ο... Άγιος Παντελεήμονας, που ήρθε να σώσει τον κόσμο από τις διάφορες αρρώστιες, που τον μάστιζαν. Όπως ξέρουμε όλοι μας σχεδόν, ο πραγματικός Άγιος Παντελεήμονας είναι ο προστάτης των ανάπηρων και οι Χριστιανοί πιστεύουν ότι γιατρεύει, εκτός από τις άλλες παθήσεις και τις παραμορφώσεις του σώματος, καθώς και τους τυφλούς. Ο άγνωστος, ωστόσο, του Άστρους δεν έκανε το παραμικρό θαύμα. Επειδή, όμως, δεν ενοχλούσε κανέναν με την παρουσία, τον άφηναν να λέει ό,τι θέλει. Παρ όλ' αυτά, η φήμη πως στο όμορφο χωριό της Κυνουρίας παρουσιάστηκε ο Άγιος Παντελεήμονας, απλώθηκε γρήγορα σε όλη την τότε Ελλάδα. Όπως ήταν επόμενο, όσοι έπασχαν από τα μάτια τους, τ’ αφτιά τους, τα πόδια τους και από ένα σωρό άλλες ασθένειες, παράτησαν τα σπίτια τους και τις δουλειές τους και ξεκίνησαν να πάνε στο Άστρος, με την ελπίδα ότι θα γίνουν καλά. Κι ήταν τόσοι πολλοί αυτοί οι ανάπηροι, ώστε από τα διάφορα χωριά που περνούσαν, έλεγαν οι άλλοι που τους έβλεπαν: «Κουτσοί, στραβοί, στον Άγιο Παντελεήμονα».


Δε μύρισα τα νύχια μου

Όταν ο Πλάτωνας πήγε ηλικιωμένος για τελευταία φορά στην Ολυμπία, του έγινε μοναδική υποδοχή, γιατί στα νιάτα του ήταν ξακουστός ακοντιστής και νικητής δυο φορές στα Πύθια και μια φορά στα Νεμέα. Καμιά τιμή στην αρχαιότητα δεν είχε την αξία του τίτλου «Ολυμπιονίκης». Οι νικητές, όταν γύριζαν στην πόλη τους, είχαν το δικαίωμα να φορούν πορφύρα και στεφάνι, γκρέμιζαν ένα μέρος του τείχους της πόλης, για να περάσει η πομπή τους και έστηναν το άγαλμα τους στην αγορά. Οι Ολυμπιονίκες της Σπάρτης πολεμούσαν κοντά στο βασιλιά. Στην Αθήνα τους έτρεφαν δωρεάν, όσο να πεθάνουν, όπως ακριβώς γινόταν και με τους μεγάλους άνδρες του Πρυτανείου. Λίγο προτού οι αθλητές μπουν στο στίβο, πολλοί θεατές απ’ έξω από το Στάδιο έβαζαν μεγάλα στοιχήματα, για τον ένα ή τον άλλο αθλητή, όπως γίνεται σε πολλές περιπτώσεις και σήμερα. Πολλοί ακόμη πήγαιναν στα διάφορα μαντεία, για να μάθουν το νικητή. Οι «μάντισσες», «βουτούσαν» τότε τα νύχια τους σ ένα υγρό, καμωμένο από δαφνέλαιο, ύστερα τα έβαζαν κοντά στη μύτη τους κι έπεφταν σ ένα είδος καταληψίας. Τότε ακριβώς έλεγαν και το όνομα του νικητή. Από το περίεργο αυτό γεγονός έμεινε ως τα χρόνια μας η φράση: «δε μύρισα τα νύχια μου», που τη λέμε συνήθως, όταν μας ρωτούν για κάποιο γνωστό συμβάν, το οποίο εμείς δεν έχουμε μάθει.


Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα.

Ακατανόητο.




Πηγές:

http://www.slang.gr/
http://www.melodikos.com/index.php

Δεν υπάρχουν σχόλια: